बैंकका कर्मचारीलाई सुरक्षाका उपकरण र प्रोत्साहन कोरोनाले दिने हो ? उनिहरूलाई कोरोना लाग्दैन ?

अहिले विश्व एउटा महामारीको विरूद्वमा लडिरहेको छ । कोरोना भाइरसले विश्वका अधिकांश मुलुक लकडाउन छन् । यातायात, कलकारखाना, उद्योग, बजार, शैक्षिक संस्था सबै लगभग ठप्प नै छन् । अर्थात भनौं अत्यावश्यक सेवाबाहेक विश्व नै ठप्प छ ।

अत्यावश्यक सेवाअन्तर्गत स्वास्थ्य संस्था, खाद्यान्न र तरकारी पसल लगाएतलाई विश्लेषण गरिएको छ । बैकहरू पनि अत्यावश्यक सेवाअन्तर्गत राखिएको छ । विश्वको अर्थतन्त्रको चालक तथा भण्डारको रूपमा रहेका बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरू यस्तो बिपत्तिको समयमा पनि सेवा प्रवाह गर्न तत्पर छन् । अथवा भनौं बैकमा काम गर्नेहरूलाई त कोरोना भाइरसले लाग्दैन भनेझैँ आफ्नो काममा निरन्तर खटिरहनुपरेको छ ।

प्रहरी र स्वास्थ्यकर्मी पनि यस्तो विपद्को समयमा जोखिम मोलेर काम गरिरहेका छन् । उनिहरूको त्यो कर्मपर्ति म सलाम गर्छु । उनिहरूको पेसा पनि जोखिममा काम गर्ने पेसा नै हो । साथै उनिहरूका लागि व्यक्तिगत सुरक्षा उपकरणको प्रवन्ध गर्नुका साथै आर्थिक प्रोत्साहन पनि प्रदान गरिएको छ । जसले गर्दा उनिहरूलाई भाइरसविरूद्व सुरक्षाको महसुस हुनुका साथै तलब वृद्वीले काम गर्न उत्प्रेरणा मिलेको छ ।
यो समयमा संचारकर्मिहरू पनि खटिरहेका छन् । जनतालाई सुचनाको पहुँच पुर्याउन उनिहरूले गरेको योगदान प्रसंसनिय छ । पत्रकार महासंघ लगायत विभिन्न संघ संस्थाले पनि उनिहरूलाइ सुरक्षात्मक सामाग्री उपलब्ध गराइरहेका छन् ।

अब बैंककर्मिहरूको सन्दर्भमा कुरा गरौं । बैंक सबैभन्दा धेरै भिड हुने स्थानहरूमध्ये पर्दछ । भिड हुनु भनेको कोरोना भाइरसको संक्रमणको डर हुनु नै हो । बैंकमा आउने सेवाग्राहीलाई टाढा बस्नुस् त भनिन्छ । तर यदि उनिहरूले मानेनन् भने ? यसको केहि उपाय नै छैन । बस उनिहरू कति विवेकि छन् भज्नेमा विश्वास गर्नुको बिकल्प छैन् ।

नेपाल राष्ट्र बैंककाे एक तथ्यांकअनुसार करिब ६८ हजार कर्मचारी नेपालका विभिन्न बैंक तथा वित्तीय संस्थामा कार्यरत छन् । जसमध्ये लगभग ४० प्रतिशत कर्मचारी ग्राहकको सिधै सम्पर्क डेस्कमा रहने गरि काम गरिरहेका छन् । उनिहरूलाई कोरोना लाग्दैन ? सोचौं उनिहरूलाई कोरोनाले दया गर्ला ? चिनको एउटा कुनाबाट शुरु भएको महामारी अहिले विश्वका दुई सयभन्दा बढि देशहरूमा पुगिसकेको छ । यदि बैंकमा आएका सेवाग्राहीलाई कोरोना संक्रमण रहेछ भने ?

वैज्ञानिकहरूले बताएअनुसार कोरोना भाइरस रूपैयाँ को नोटदेखि कागजबाट पनि सर्छ । बैकका कर्मचारीलाई कार्यभारको बोझ, महामारीको कारण मानसिक तनाव, ग्राहकसँगको प्रत्यक्ष तथा नियमित सम्पर्क र नोटको भौतिक कारोबारोसँग नजिकको सम्बन्धका कारण कर्मचारीमा संक्रमणको जोखिम थपिएको छ ।

कर्मचारीको लागी सामान्य सर्जिकल मास्क, पन्जा, सेनिटाईजर र साबुन पानी लगायतका न्यूनतम सुरक्षाका सामाग्रीको प्रयाप्त व्यवस्थाविना कर्मचारीले काम गर्दा कोरोना नसर्ला ? यदि सरेन भने त राम्रो भयो । तर सर्यो भने ? स्वास्थ्यकर्मी र सुरक्षाकर्मीलाई उपलब्ध गराउने सुरक्षासामाग्री बैकरलाई पनि दिने कि ? महामारीको समयमा खटिनेहरूको लागि बोलिदिने कोहि छ ?

कतिपयले यो एक महिनको लकडाउनको समयको तलब घरमै बसेर पकाएका छन् । उनिहरूलाई बसीबसी मुखमा आहार मिलेको छ । होम क्वारेन्टाइनमा बस्ने ट्रेन चलेको छ । बैंकका कर्मचारीलाई मेको होम क्वारेन्टाइन ।
महामारीको समयमा जोखिमपूर्ण काम गरेवापत न तलवभत्ता थप भएको छ । नत बैकमा काम गर्नेहरूलाई विमा नै गरिएको छ । नत विपद्को समयमा काम गरेको भनेर कतै नाम नै उल्लेख नै गरिएको छ। बैकमा काम गर्नेहरूलाई अहिले कोरोनाको मुखमा जानुसरह भएको छ । नत राम्रोसँग सुरक्षाका उपकरण नै उपलब्ध छन् । नत नेपाली सेवाग्राही त्यति विवेकि नै छन् भनेको मान्ने । अब बैंकरहरूलाई विमा, तलव थप र सुरक्षाका उपकरणहरू कोरोना भाइरसले आफै आएर दिने हो ? बैकका कर्मचारीहरूलाई कोरोना लाग्दैन ?

(झलक आचार्य राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक हुम्ला शाखामा कार्यरत हुनुहुन्छ ।)